Werken op hoogte kan een uitdagende en risicovolle taak zijn. Of je nu op een bouwsteiger staat, een dak repareert of een windturbine inspecteert — veiligheid staat altijd voorop. Hoewel we hopen dat het nooit gebeurt, is het belangrijk om voorbereid te zijn op mogelijke ongevallen zoals een val. In dit artikel bespreken we de belangrijkste stappen om veilig te werken op hoogte: het opstellen van een valbeveiligings- en reddingsplan, wat te doen als je valt en hoe je vallen zoveel mogelijk kunt voorkomen.

Veilig werken op hoogte met een plan

Voordat je ook maar één voet op hoogte zet, is het essentieel om een goed doordacht valbeveiligings- en reddingsplan op te stellen. Dit plan moet specifiek zijn afgestemd op de omstandigheden van de werkplek en het type werkzaamheden dat wordt uitgevoerd. Een goed plan verkort de reactietijd bij noodsituaties en helpt om risico’s beter te beheersen.

Essentiële onderdelen van een veiligheidsplan

  • Risicobeoordeling: breng mogelijke valrisico’s in kaart en bepaal passende maatregelen, zoals leuningen, hekwerken, harnassen en gecertificeerde ankerpunten.
  • Training en instructie: zorg dat iedereen getraind is in het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en weet wat te doen bij een incident. Overweeg hiervoor een professionele training Werken op Hoogte & Redding.
  • Gekeurde uitrusting: gebruik uitsluitend goedgekeurde materialen die voldoen aan de geldende normen en controleer regelmatig op slijtage of defecten.
  • Communicatie: stel duidelijke noodprocedures op en oefen hoe je hulp inroept of een val meldt.
  • Reddingsplan: bepaal wie de reddingsactie uitvoert, welke middelen worden ingezet en oefen de procedure regelmatig.
Tip: Plaats een beknopte versie van het reddingsplan zichtbaar op de werkplek. Zo weet iedereen direct wat te doen bij een incident.

Wat te doen als je valt

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan een val helaas toch plaatsvinden. Blijf kalm en volg de juiste stappen:

  1. Blijf rustig: paniek helpt niet — probeer overzicht te houden en je omgeving te beoordelen.
  2. Controleer je systeem: zorg dat je valbeveiliging goed functioneert en vermijd plotselinge bewegingen.
  3. Houd je lichaam stabiel: probeer je lichaam recht te houden, met je gezicht naar boven gericht.
  4. Gebruik trauma relief straps: als je in een harnas hangt, gebruik dan Trauma Relief Straps om in te staan. Dit helpt de bloedsomloop op gang te houden terwijl je op hulp wacht.
  5. Roep om hulp: gebruik communicatiemiddelen of alarmeringssignalen zoals afgesproken in het reddingsplan.

Voorkom een val: praktische preventietips

  • Training en bewustwording: houd kennis actueel en oefen noodscenario’s regelmatig. Zo weten alle medewerkers precies wat te doen.
  • Geordende werkplek: houd de werkplek schoon en overzichtelijk, verwijder struikelblokken en zorg voor goede verlichting.
  • Persoonlijke beschermingsmiddelen: draag altijd een goed passend harnas en een veiligheidshelm. Controleer dagelijks op schade of slijtage.
  • Regelmatige inspecties: voer periodieke controles uit van ankerpunten, lijnen, harnassen en andere veiligheidsmiddelen.
  • Weersomstandigheden: werk niet bij sterke wind, regen of gladheid — veiligheid gaat boven productiviteit.
  • Kennis van valharnassen: voorkom misverstanden en lees onze blog over valbeveiligingsharnassen en de meest foutieve overtuigingen.

Conclusie

Veilig werken op hoogte draait om voorbereiding, bewustwording en discipline. Met een goed reddingsplan, betrouwbare uitrusting en regelmatige training kun je risico’s aanzienlijk verminderen. Mocht er toch een val plaatsvinden, dan maken een goed gecoördineerde reactie en kalmte het verschil. Uiteindelijk is preventie de sleutel: blijf alert, investeer in kennis en kies altijd voor veiligheid boven snelheid.